Hogeschool Rotterdam
Nieuwsbrief project ‘Oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie’ doorsturen |  afmelden |  online versie
 

Nieuwsbrief 

Samenwerkingsproject ‘Oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie’
Nieuwsbrief mei 2020

 
Hogeschool Rotterdam
We zijn een jaar onderweg met het samenwerkingsproject ‘Oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie en hun familie’ in Rotterdam. Het project is voor en samen met thuiswonende oudere migranten met een Marokkaanse, Turkse, Surinaamse en Kaapverdische achtergrond die vergeetachtig zijn of dementie hebben. Hoe kunnen we deze ouderen én hun familie bereiken en welke wensen en behoeften hebben zij om goed thuis te blijven wonen? In deze terugblik beschrijven we wat we tot nu toe gedaan en bereikt hebben. 

In dit tweejarige project worden thuiswonende oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie en hun familie ondersteund in de Rotterdamse wijken Delfshaven en Feijenoord. Deze ouderen zijn vaak niet goed in beeld bij zorg- en welzijnsinstellingen met een aanbod voor ouderen met dementie. Meestal worden zij binnen de familie opgevangen en verzorgd, wat niet altijd goed gaat. 
 
Wat hebben we bereikt?
Lerend netwerk
In Delfshaven en Feijenoord is in iedere wijk een ‘lerend netwerk’ opgericht. Dit netwerk bestaat uit
een kernteam en buitenring met professionals uit
zorg en welzijn, vrijwilligers, buurtbewoners, onderzoekers, docenten en studenten.
De kernteams, met daarin vaste professionals uit
zorg en welzijnsorganisaties, hebben het
afgelopen jaar gewerkt aan een beter bereik van de doelgroep.
Vroegsignaleren
De kernteams hebben in kaart gebracht waar en hoe zij met behulp van andere professionals, vrijwilligers en buurtbewoners migranten met (signalen van) dementie en mantelzorgers al in een vroeg stadium kunnen bereiken en ondersteunen.
Op zogenoemde vindplaatsen, zoals moskeeën en Huizen van de Wijk, is informatie gegeven over dementie en het herkennen van signalen, medewerkers van betrokken organisaties (o.a. verzorgenden van MOB) zijn getraind in het vroegsignaleren en professionals en vrijwilligers van andere zorg- en welzijnsorganisaties, zoals gezondheidscentra, zijn geïnformeerd over het project en de werkwijze en blijven betrokken in een buitenring. Er is een signaleringskaart ontwikkeld waarop de herkenbaarheid van signalen is beschreven en hoe deze kunnen worden opgevangen en gezamenlijk opgepakt door de kernteams.

Ondersteuningsaanbod
Ook is er een overzicht gemaakt van voorzieningen in de wijk voor oudere migranten met dementie en hun mantelzorgers en zijn er door onderzoekers interviews gedaan met mantelzorgers over hun behoeften en wensen en die van de ouderen, waardoor duidelijk is geworden hoe voorzieningen toegankelijker kunnen worden gemaakt. Tot slot hebben de kernteams in gastcolleges aan Verpleegkunde studenten van Hogeschool Rotterdam kennis overgedragen over het bereiken en ondersteunen van de doelgroep.
 
Voorlopige conclusies
De voorzieningen en werkwijzen in de wijken zijn verschillend. In Delfshaven bestaat al lange tijd een fijnmazig samenwerkingsnetwerk, waardoor professionals elkaar makkelijk vinden. Het lukt daardoor ook om de doelgroep eerder te bereiken. In Feijenoord werken professionals meer verspreid en solistisch en is er een andere samenwerking nodig om de doelgroep te bereiken.

In beide gebieden blijkt dat het voor veel migrantenfamilies met vragen toch moeilijk is om de juiste ondersteuning te vinden. Er is veel onbekendheid over het aanbod en het sluit niet altijd goed aan. In het project wordt verder uitgeprobeerd hoe de toegankelijkheid en het aanbod kan worden verbeterd.

Ook weten professionals van verschillende zorg- en welzijnsorganisaties niet altijd hoe en waar (vroeg)signalen van dementie naar toe moeten. Is dit bijvoorbeeld de Vraagwijzer, de huisarts, het wijkteam of de wijkverpleegkundige? In beide wijken worden dit soort vragen verder onderzocht en wordt geëxperimenteerd hoe dit makkelijker gemaakt kan worden. Op vindplaatsen worden signaleringskaarten verspreid met daarop één telefoonnummer en een mailadres. Het netwerk van professionals in het kernteam zorgt in alle gemelde gevallen voor snelle en gepaste opvolging, omdat van de situatie afhankelijk is welke opvolging de beste is.  

De gevolgen van de coronamaatregelen
  In maart 2020 werd het project vrij
abrupt geconfronteerd met de
coronacrisis en daaruit
voortkomende maatregelen.
Dit heeft directe gevolgen voor het verloop
van het project en het bereik van de doelgroep.
Bereikbaarheid verslechterd
Oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie zijn nog minder zichtbaar geworden door de gevolgen van de sociale beperkingen. Voorzieningen zoals reguliere dagbesteding, informele ontmoetingsactiviteiten zoals in Huizen van de Wijk en moskeeën zijn gesloten. Vrijwilligers van o.a. SPIOR, Humanitas en WMO Radar kunnen geen begeleidende huisbezoeken meer doen en er kan geen gebruik worden gemaakt van contacten met sleutelfiguren om de ouderen en mantelzorgers te signaleren en ondersteunen. Sociale media werken onvoldoende om de doelgroep te bereiken, te informeren en ondersteuning te bieden.

Overbelasting mantelzorgers
Veel families zijn afhoudend naar thuiszorg die nog wel mogelijk is, vanwege angst voor coronabesmetting. Migrantenfamilies zijn dus noodgedwongen op elkaar aangewezen om de zorg voor hun ouderen binnen de familie op te vangen en vol te houden. Zij hebben ook geen vooruitzicht dat een lange vakantie in het land van herkomst in de zomerperiode ontlasting kan bieden. Al met al wordt verwacht dat spanningen en latente ondersteuningsbehoeften bij de doelgroep zullen toenemen en er meer problemen in de thuissituatie ontstaan.

Zorgwekkende situaties
Verschillende professionals onder andere van de kernteams, huisartsen en geriaters van de migrantengeheugenpoliklinieken hebben hun zorgen geuit over de groep thuiswonende oudere migranten in de huidige coronatijd. De kwetsbaarheid en bereikbaarheid van deze groep is nog meer afgenomen. Door de kernteams is om die reden besloten om juist nu in deze periode hun samenwerkingsverband in te zetten om signalen op te pakken, contacten te leggen met de doelgroep en waar mogelijk hulp te bieden.
Opvangen van vragen en signalen door de kernteams
Vanaf 11 mei 2020 heeft ieder kernteam een telefoonnummer en e-mailadres opengesteld voor vragen, problemen en (verontrustende) signalen rond oudere migranten met vergeetachtigheid of dementie en hun mantelzorgers. Professionals van hulplijnen, opvangpunten, gezondheidscentra, Vraagwijzer, inloopcentra e.a. in Delfshaven en Feijenoord kunnen het kernteam bellen of mailen bij (complexe) vragen of een ‘niet-pluis-gevoel’ over ouderen en mantelzorgers uit de doelgroep. Het kernteam zal binnen 2 dagen met de professional contact opnemen en vervolgens vanuit het kernteam contact leggen met de oudere en/of mantelzorger en voor zover mogelijk hulp bieden.

Kernteam Feijenoord is bereikbaar op telefoonnummer 010 2618185  (maandag t/m vrijdag tussen 14.00 en 17.00). Er kan ook een bericht worden achtergelaten op het e-mailadres feijenoord@projectomd.nl

Kernteam Delfshaven is bereikbaar op telefoonnummer 010 2618184  (maandag t/m vrijdag tussen 14.00 en 17.00). Er kan ook een bericht worden achtergelaten op het e-mailadres delfshaven@projectomd.nl

Meer weten over het project?
Zie www.hr.nl/projectmigrantenendementie

Of neem contact op met de projectleider Marina Jonkers, senior onderzoeker en docent bij Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam via M.D.J.Jonkers@hr.nl.

Het project is een samenwerkingsproject van welzijnsorganisatie SOL, Kenniscentrum Zorginnovatie Hogeschool Rotterdam, Laurens, SPIOR, MOB Rotterdam Rijnmond, Alzheimer Nederland afdeling Rotterdam, gemeente Rotterdam en Movisie. Ook dank aan WMO Radar, Humanitas en Dunya voor hun actieve betrokkenheid.


Het project wordt gefinancierd door ZonMw, programma Memorabel met steun in het kader van Deltaplan Dementie van Alzheimer Nederland.


Hogeschool Rotterdam
Kenniscentrum Zorginnovatie

Rochussenstraat 198
3015 EK Rotterdam
(010) 794 5342
KenniscentrumZorginnovatie@hr.nl

   
 
U ontvangt deze e-mail op het volgende adres:
Deze nieuwsbrief is uiterst zorgvuldig samengesteld. Hogeschool Rotterdam gaat vertrouwelijk om met alle persoonlijke informatie. © 2020 Hogeschool Rotterdam.